Wilke Wittebrood

Patagonië stond al jaren met stip bovenaan mijn bucketlist. En nu ik er ben geweest, wil ik eigenlijk direct weer terug.

Je hebt Zuid-Amerika en je hebt Chili. Ik las laatst dat reizigers die vanuit Bolivia of Peru het land binnenkomen, zich afvragen waar ‘Zuid-Amerika’ in godsnaam gebleven is. Ik hoorde ook dat Chili en haar inwoners niet zo lekker liggen bij de rest van het continent, simpelweg vanwege de hoge welvaart en rijkdom die het land kent. Misschien dat dát weer komt doordat Chili zo ontzettend geïsoleerd is; ingeklemd tussen het Andesgebergte en de Pacifische Oceaan. Andersom heb ik het idee dat de Chilenen op hun beurt weer niet zoveel moeten hebben van de andere Zuid-Amerikanen en hun land eerder als een soort eiland zien, dan als onderdeel van een volledig continent. Like I said – je hebt Zuid-Amerika en je hebt Chili.

Van Den Bosch tot de Noordpool

Chili meet, van noord naar zuid, 4257 kilometer. Dat is, volgens Wikipedia, gelijk aan de afstand van Den Bosch tot de Noordpool. Mijn reis begon bijna helemaal onderin. Ik vloog van Amsterdam naar Rome naar Santiago, en stapte vervolgens op een binnenlandse vlucht die vier (!) uur duurde, met de stad Punta Arenas als eindbestemming. Deze plaats geldt als de gateway to Patagonië, een gebied dat ik al jaren wil bezoeken. Ik raakte geïnspireerd door mijn zusje, die de regio op haar to do list had staan toen ze vier jaar geleden in Zuid-Amerika ging backpacken (en vervolgens strandde op haar bestemming van aankomst, La Paz, waar ze de liefde van haar leven ontmoette. Zij en haar man runnen er nu een waanzinnig restaurant, dus lieve lezers, mochten jullie ooit in Bolivia zijn – hier moet je zijn voor ‘s lands beste Mexicaanse keuken.).

‘Life in Patagonia is tough’

Torres del Paine is een van de mooiste nationale parken van Patagonië, misschien wel van het hele continent. Hier vind je de beroemde ‘Torens van Paine’, drie granieten pieken van elk zo’n tweeënhalf duizend meter hoog. Dat is nog niet alles; je vindt er turquoise meren, gevoed door de gletsjers en het smeltwater uit de bergen, uitgestrekte steppes en indrukwekkende bergketens. Life in Patagonia is tough. Door de aanwezigheid van de Andes is het weer ruw en onvoorspelbaar. Je hebt er vier seizoenen in een dag, werd me vooraf verteld. Zal wel, dacht ik eerst, tot ik de hemel in een tijdspanne van zo’n dertig minuten van muisgrijs bewolkt, naar stralend zonnig, tot dreigend pikzwart zag gaan. En dan is er nog die wind, die je uit alle macht van je sokken probeert te blazen. Er groeit nauwelijks iets, alleen van die oerdegelijke, ijzersterke dennen, lage struiken met stekelige bladeren en plukjes steppegras. De weinige aanwezige loofbomen zijn afgeranseld door de wind, de schors en bladeren volledig weggeblazen, waardoor je af en toe het idee hebt in een zilverachtig spookbos te lopen.

The Refugio Diaries

Je kunt ervoor kiezen om te kamperen of in berghutten (refugios) te slapen. Ik haat ben niet bepaald dol op kamperen, dus het werden de refugio’s. Dat was om meerdere redenen fijn, want 1) je hoefde niet bij een temperatuur van min tien in een tent te slapen; 2) je hoefde er niet mee te slepen, en ook niet met je matje en slaapzak; 3) je kon iedere avond (meestal) warm douchen, 4) je hoefde niet zelf te koken want er werd voor je gekookt; 5) je hoefde dus ook niet voor vijf dagen aan voedsel mee te sjouwen. Mind you, je betaalt er uiteraard de hoofdprijs voor.

The Campsite Diaries

De kampeerders en hun gesprekken fascineerden me mateloos. Er was één Italiaans stel, dat bij het kampeer-koken groente, knoflook en zelfs rode wijn gebruikte, en daar verbaasde deze – op instant noodles levende – groep zich collectief over (‘They had, like, so many ingredients!‘). Iedereen verheugde zich op de volgende maaltijd, want dat betekende dat je backpack weer een beetje lichter werd. En elke ochtend werd aan het ontbijt besproken hoeveel uur er in totaal geslapen was en hoe warm/koud iedereen het had gehad. Er werden tips uitgewisseld om op temperatuur te blijven in je slaapzak, zoals: ‘Je voeten worden warmer als je je sokken uitdoet. Ja, écht. Basic physics. Nee, ik weet ook niet hoe het werkt.’

IJsrivieren

Even een lesje gletsjers, want Patagonië telt er honderden. Tijdens de laatste IJstijd ging dit gebied schuil onder een dikke laag ijs. Het Southern Patagonian Icefield is hier een overblijfsel van. Ik ben er een paar dagen geleden overheen gevlogen; het is immens. Het ligt in de Andes en het sneeuwt er altijd. Gletsjers ontstaan wanneer er meer sneeuw valt dan er smelt. Het gletsjerijs wordt gevormd door het gewicht van deze sneeuwlagen; hoe verder samengeperst, hoe blauwer het wordt. Door de zwaartekracht glijden of stromen deze ijsmassa’s bergafwaarts – het zijn rivieren van ijs, eigenlijk, constant in beweging. Je ziet het aan de enorme stukken die aan de voorkant afbreken en in het water storten. Je hóórt het ook – een diep gedonder, dat ik aanvankelijk verwarde met een naderende onweersbui. Ik heb twee gletsjers bezocht, Glacier Grey in Torres del Paine en Glacier Perito Moreno in Parque Nacional Los Glaciares, Argentinië. Vooral Perito Moreno maakte indruk. De gletsjer is uitzonderlijk, niet alleen vanwege zijn omvang, maar ook omdat het een van de weinige gletsjers is die groeit. Veel gletsjers trekken zich terug, soms tot honderden meters per jaar. Sommigen zijn al helemaal verdwenen. Ik wilde ze zien, nu ze er nog zijn.